Birinci Çeçen-Rus Savaşı diğer adı ile Çeçenistan Savaşı 11 Aralık 1994 tarihinde başlamış olup 31 Ağustos 1996 yılında sona ermiş, Rusya Federasyonu ile Çeçenistan(Çeçenya) Cumhuriyeti arasında gerçekleşen savaştır. Grozni Muharebesi ile başlayan savaş Rus Kuvvetlerinin dağlık bölgeleri her ne kadar ele geçirmeye çalışsa da bunda başarılı olamamıştır. Rus kuvvetleri Çeçen ordusuna oranla asker sayısı, silah ve mühimmat gücü ve hava kuvvetlerinde üstün olsalar da Çeçen ordusu, Rus ordusuna düzlük alanlarda yaptığı baskınlar ve izlediği Gerilla savaşı taktiği ile Rus kuvvetlerinin geri çekilmesine sebep olmuştur. Rus ordusu ağır kayıplar ve ordunun her kesiminde meydana gelen moral bozukluğu ve hayal kırıklığının yanında savaş karşıtı olan kesimlerin de baskısı üzerine dönemin Rus lideri Boris Yeltsin 1996 yılında Çeçenya ile barış anlaşması imzalamak zorunda kalmıştır.
Çeçenistan 1 Mayıs 1991 yılında Çeçen-İnguş adını kullanarak bağımsızlık ilan etmiştir. İlk başkan ise Cevher Dudayev olmuştur. Fakat Rusya bu çeçen kadrosunu yönetimden uzaklaştırabilmek için kendilerine hizmet edecek ve bu yönetime muhalif olarak gösterecekleri bir kadro oluşturup bu kadronun başına da Ömer Avturkhanov’u getirmişlerdir. Muhalifler maddi ve askeri olarak desteklenip silahlandırılmıştır. Gerekli örgütlenme ve teçhizatlandırma yapıldıktan sonra muhalifler Kasım 1994 yılında Çeçenistan ile çatışmalara girişmiştir. Dönemin Rus hükümeti oynadığı bu oyunun fark edilmemesi için bir yandan gizlice muhaliflere silah ve maddi desteği sürdürürken bir yandan da bildiri vermeye devam ediyordu. Fakat Rusya’nın oyunu, Rus askerlerinin esir alınması ile açığa çıktı. Rusların desteklediği muhalifler Çeçenya’nın sürdürdüğü direniş karşısında zayıf kalmaya başlayınca, Rus lider Boris Yeltsin bir bildiri yayınlayarak muhaliflerin Çeçenistan tarafının 2 gün içerisinde silah bırakmalarını istedi. Fakat Cevher Dudayev, Boris Yeltsin’in sözünün hiçbir geçerlilik payı yoktur diyerek bu durumu reddetmiştir. Aslında buradaki asıl amaç çatışmaların bitmesi değil, Rus kuvvetlerinin duruma doğrudan müdahale etmek için gerekli bahaneyi elde etmeye çalışmaktır. Nitekim öyle de olmuştur. Bunun üzerine Rus kuvvetleri doğrudan çatışmalara katılması ile ve Rus-Çeçen savaşı başlamıştır.
Yaklaşık 3500 Rus askeri Çeçenistan’a bağlı Nattereçni şehrine girmiştir. Daha önce esir alınan Rus askerlerinin bırakılması için 2 gün mühlet verilen Dudayev birlikleri, esirlerin Rus askeri olduklarının kabul edilmesi halinde askerlerin bırakılacağını belirtmiştir. Fakat yayınlanan bildiriler de esirler problemini çözmeye yetmemiştir. Rus hava kuvvetleri 7 Aralık 1994 yılında Çeçenistan’ın başkenti olan Grozni’ye hava saldırısı düzenlemiştir. 11 Aralıkta ise Rus askerleri Çeçenistan topraklarına girmişlerdir. 1994 yılının son ayında başlatılan direnişi kırma harekâtı, bağımsızlık mücadelesi veren Çeçen birliklerinin direnişi ve uyguladıkları gerilla savaşı yüzünden Rus tarafının çok fazla asker kaybetmeye başlamıştır. Bunun üzerine 1996 yılında Rus kuvvetleri geri çekilmek zorunda kalmıştır. Bunun üzerine 1996 yılında Hasavyurt Antlaşması imzalanarak, Rusya Çeçenistan’ın bağımsızlığını resmen tanımıştır. Her ne kadar savaş resmen bitmiş olsa da Rus Kuvvetleri Grozni’den çekilirken ağır hava bombardımanları ile şehri yıkmış ve binlerce sivilin ölümüne sebep olmuştur.
Savaş sonrasında Rus tarafından yaklaşık 5000 asker hayatını kaybetmiş yine Rus tarafından hayatını kaybeden sivil sayısı ise yaklaşık 160’dır. Çeçen tarafında ise 5000 ila 20.000 arasında asker hayatını kaybederken, sivillerin sayısı ise 30.000’i geçmiştir.
